Curiosity

Curiosity είναι ο προηγμένος ρομποτικός εξερευνητής που θα αναζητήσει ζωή στον Άρη.

τοπίο στον Άρη (κόκκινος πλανήτης)

Το Mars Science Laboratory Rover, το πιο πολύπλοκο και επιστημονικά ισχυρό ρομποτικό διαστημικό σκάφος που κατασκευάστηκε ποτέ για να εξερευνήσει την επιφάνεια ενός άλλου κόσμου εκτοξεύτηκε το Σάββατο από τη Φλόριντα σε μια υψηλής τεχνολογίας αποστολή, με σκοπό να αναζητήσει οργανικές ενώσεις και σημάδια του παρελθόντος ή του παρόντος. Αν όλα πάνε καλά, το πυρηνοκίνητο ρόβερ αξίας ​​2.5 δισεκατομμυρίων, θα φτάσει στον κόκκινο πλανήτη τον επόμενο Αύγουστο, διαπερνώντας τη λεπτή ατμόσφαιρα του Άρη με μια ταχύτητα 21.000 χιλιομέτρων/ώρα, για μια συναρπαστική κάθοδο στον πυθμένα ενός κρατήρα διαμέτρου 150 χιλιομέτρων, που κυριαρχείται από μια επιβλητική κεντρική κορυφή ύψους 5 χιλιομέτρων που ‘στοιβάζει’ βραχώδη στρώματα από όλη την ιστορία του Άρη.

Το όχημα έχει βάρος 900 κιλά και είναι μακράν το βαρύτερο και μεγαλύτερο από τα ρομπότ που έχουν σταλεί μέχρι σήμερα στην επιφάνεια του πλανήτη. Είναι επίσης το πιο εξελιγμένο τεχνολογικά αφού διαθέτει δέκα επιστημονικά όργανα. Το Curiosity «είναι πραγματικά ένα ξεχωριστό ρομπότ, οι ικανότητες του οποίου ξεπερνούν οτιδήποτε είχαμε στείλει μέχρι σήμερα σε πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας», δήλωσε η υποδιευθύντρια επιστημονικών αποστολών της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας Nasa.

Το ρομπότ διαθέτει έξι ρόδες, κάμερες υψηλής ακρίβειες, ένα μετεωρολογικό σταθμό και ένα λέιζερ που του δίνει τη δυνατότητα να εξερευνά αντικείμενα σε απόσταση επτά μέτρων. Άλλα όργανα θα μελετούν το περιβάλλον με σκοπό να εντοπίσουν μόρια μεθανίου, ενός αερίου που συνδέεται συχνά με την παρουσία ζωής στη Γη και το οποίο έχει ήδη παρατηρηθεί στον Άρη από ένα αμερικανικό διαστημικό σκάφος. Θα γίνουν επίσης μετρήσεις της ακτινοβολίας που θα μπορούσε να επηρεάσει μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον Άρη.

Το συνολικό κόστος της αποστολής, συμπεριλαμβανομένης και της εκτόξευσης, θα φτάσει τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αφού διασχίσει 570 εκατομμύρια χιλιόμετρα μέσα σε οκτώμισι μήνες, το Curiosity θα προσγειωθεί τον προσεχή Αύγουστο στους πρόποδες ενός όρους ύψους 5.000 μέτρων, μέσα στον κρατήρα Gale του Άρη. Η αποστολή του θα διαρκέσει δύο γήινα έτη και βασικός στόχος του θα είναι να διαπιστώσει αν στο παρελθόν επικρατούσαν στον πλανήτη συνθήκες κατάλληλες για την ανάπτυξη ζωής.

Ο κρατήρας Gale «προσφέρει μια θαυμάσια ευκαιρία για να ελεγχθούν διαφορετικά περιβάλλοντα, ενδεχομένως ευνοϊκά για την ανάπτυξη ζωής», είπε ο επιστημονικός διευθυντής της αποστολής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, εξηγώντας ότι οι γεωλογικοί σχηματισμοί και τα φυσικά στοιχεία που υπάρχουν εκεί είναι γνωστό πως σχηματίζονται με την παρουσία ή τη ροή νερού.

Για την προσγείωση του Curiosity στον Άρη η Nasa ανέπτυξε μια νέα μέθοδο αφού το ρομπότ είναι πολύ βαρύ για να χρησιμοποιηθούν αερόσακοι που θα απορροφούσαν τους κραδασμούς της πρόσκρουσης. Αρχικά θα ανοίξει ένα αερόστατο και κατόπιν μια μηχανή εξοπλισμένη με πυραύλους θα ενεργοποιηθεί για να οδηγήσει με ασφάλεια το ρομπότ στο έδαφος.

Η προσεδάφιση, ακόμη και η είσοδος στην ατμόσφαιρα του Άρη είναι μια δύσκολη επιχείρηση. Από τις 43 αποστολές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα σχεδόν το 70% απέτυχαν. Οι Αμερικανοί είναι οι μόνοι μέχρι σήμερα που έχουν εξερευνήσει την επιφάνεια του πλανήτη αν και η πρώην ΕΣΣΔ ήταν αυτή που έστειλε πρώτη ένα μη επανδρωμένο σκάφος, το 1971. Εκείνο το ρομπότ λειτούργησε μόνο για 15 δευτερόλεπτα.

Η τελευταία δεκαετία μας έχει αποκαλύψει ότι ο Άρης δεν ήταν πάντα ο αφιλόξενος κόσμος που είναι σήμερα. Η NASA σχεδιάζει να στείλει νέες αποστολές στον Άρη, όπως τη Mars Science Laboratory (MSL), καθώς και τη Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN (MAVEN) για να καταλάβουμε ακριβώς τι συνέβη στον κόκκινο πλανήτη, και αν αυτό μπορεί να αντιστραφεί.

Εκεί που ήταν κάποτε μια ισχυρή ατμόσφαιρα τώρα είναι απλώς ένα ομιχλώδες στρώμα χημικών ουσιών, οι οποίες δεν κάνουν σχεδόν τίποτα για να προστατεύσουν την επιφάνεια του Άρη από τις επιπτώσεις των ακτινοβολιών που έρχονται από τον Ήλιο και το διάστημα. Την ίδια στιγμή, επικίνδυνες χημικές ουσίες όπως το υπεροξείδιο του υδρογόνου διαπερνούν τα εδάφη στις περισσότερες περιοχές, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο να ζήσουν εκεί, σχεδόν σε όλα τα όντα. Νερό σε υγρή μορφή δεν υπάρχει πια – από όσο γνωρίζουμε – καθώς το υγρό νερό είτε έχει απομακρυνθεί από τον πλανήτη, ή είναι παγιδευμένο σε υπόγεια στρώματα πάγου.

Όμως τα δεδομένα από ένα μεγάλο αριθμό αποστολών – όπως MER, MRO, Οδύσσεια, Phoenix της NASA και Mars Express της ESA – έχουν παράσχει δελεαστική στοιχεία του παρελθόντος, όταν δηλαδή ο Κόκκινος Πλανήτης ήταν ένας ζεστός κόσμος, που διέθετε λίμνες, ποτάμια, εκβολές και ακόμη έναν ωκεανό με νερό στην επιφάνεια. Οι μελλοντικές αποστολές MSL και Maven είναι υποχρεωμένες να αναλύουν όσα χαρακτηριστικά σημάδια έχουν μείνει πίσω, αν και με διαφορετικούς τρόπους. Το ρόβερ Curiosity της MSL θα προσγειωθεί στον κρατήρα Gale, μια τεράστια τρύπα στο έδαφος που έχει ένα βουνό ύψους 5 χλμ. στο κέντρο του.

Από την άλλη πλευρά, το διαστημικό σκάφος MAVEN θα αναλύσει την ατμόσφαιρα του Άρη από την τροχιά που θα βρίσκεται. Ωστόσο, οι δύο μελέτες θα είναι συμπληρωματικές σε κάποιο βαθμό, καθώς και οι δύο θα επικεντρωθούν στο περασμένο κλίμα.

«Ο απόλυτος οδηγός για αυτές τις αποστολές είναι το ερώτημα, μήπως ο Άρης είχε ποτέ ζωή; Μήπως η μικροβιακή ζωή κάποτε είχε προέλευση τον Άρη, και τι συνέβη σε αυτήν καθώς ο πλανήτης άλλαξε;» ρωτά ο εμπειρογνώμονας Paul Mahaffy της NASA. «Μήπως απλά εξαφανίστηκε, ή μετακινήθηκε υπόγεια, όπου θα προστατεύεται από τη διαστημική ακτινοβολία, ενώ οι θερμοκρασίες εκεί μπορεί να είναι τόσο θερμές ώστε το νερό να είναι σε υγρή μορφή;» συνεχίζει ο εμπειρογνώμονας.

Στο ρόβερ Curiosity, τα ειδικά όργανα που περιέχει θα κάνουν ανάλυση των δειγμάτων του εδάφους που θα συλλέγει και θα ψάχνουν για σημάδια νερού, άνθρακα, και άλλα χημικά στοιχεία που είναι κατάλληλα για την ανάπτυξη της ζωής στο εσωτερικό του Άρη.

Είναι εξοπλισμένο με μια ισχυρή συστοιχία από 10 επιστημονικά όργανα που ζυγίζουν 15 φορές όσο το ωφέλιμο φορτίο του προκατόχου του.

MAVEN και Curiosity, θα ​​ερευνήσουν την ιστορία του κλίματος και την ατμόσφαιρα του Άρη χρησιμοποιώντας πολλαπλές προσεγγίσεις», εξηγεί ο Bruce Jakosky από το Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής (LASP) . στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.

«Οι μετρήσεις των ισοτοπικών αναλογιών είναι μια προσέγγιση που θα γίνουν και στις δύο αποστολές», καταλήγει ο Bruce Jakosky, ο οποίος είναι ο κύριος υπεύθυνος για την αποστολή MAVEN.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο εξερευνητικό όχημα που κατασκευάστηκε ποτέ, με σκοπό ν’ ανακαλύψει ενδείξεις για το αν ο Άρης φιλοξενούσε κάποια στιγμή στο παρελθόν μικροβιακή ζωή.

«Είναι το πιο εξελιγμένο όχημα που έχουμε στείλει ποτέ σε οποιονδήποτε πλανήτη», ανέφερε η Collen Hartman που είναι ανώτερο στέλεχος της NASA. «Θα μπορεί να διανύσει μεγαλύτερη απόσταση πάνω στον πλανήτη από οποιοδήποτε άλλο όχημα και είναι σε θέση να ανακαλύψει πράγματα που δεν φανταζόμαστε».

Το Αρειανό Επιστημονικό Εργαστήριο, όπως είναι το επίσημο όνομά του, είναι ένα αυτόνομο πυρηνοκίνητο εργαστήριο, εξοπλισμένο με δέκα επιστημονικά όργανα.

Ορισμένα εξ αυτών θα σκάβουν το έδαφος του πλανήτη και θα λαμβάνουν δείγματα από το χώμα και τα πετρώματα για να τα αναλύουν επί τόπου.

Θα καταγράφουν τα χημικά δομικά στοιχεία της ζωής όπως ο άνθρακας, το υδρογόνο, το άζωτο, το οξυγόνο, το θείο και ο φώσφορος, ενώ θα αναζητηθούν ενδείξεις για οποιαδήποτε βιολογική διεργασία βρίσκεται σε εξέλιξη ή βρισκόταν στο παρελθόν.

Επιπλέον, το όχημα διαθέτει ένα πανίσχυρο λέιζερ για να εξαχνώνει πετρώματα ή άλλα υλικά από απόσταση 7 μέτρων.

Το εξερευνητικό όχημα ζυγίζει περίπου 850 κιλά και το μήκος του φθάνει τα τρία μέτρα. Είναι σχεδόν πέντε φορές βαρύτερο από τα δίδυμα εξερευνητικά οχήματα «Spirit» και «Opportunity» που ολοκλήρωσαν την οκταετή εξερευνητική τους παρουσία στον Άρη.

Το «Curiosity» θα προσεδαφιστεί στον Αρη στις 6 Αυγούστου 2012 και θα εξερευνήσει τον πλανήτη επί 98 εβδομάδες. Κάθε μέρα θα είναι σε θέση να διανύει 200 μέτρα. Μία από τις κάμερές του θα μεταδίδει εικόνα στους χειριστές του οχήματος στη Γη για να επισκοπούν την περιοχή, ενώ μια άλλη κάμερα υψηλής ανάλυσης θα μπορεί να ανιχνεύει λεπτομέρειες ή αντικείμενα λεπτότερα από μια ανθρώπινη τρίχα.

Επιπλέον το όχημα θα μπορεί να ανιχνεύει τα επίπεδα ραδιενέργειας στον πλανήτη με σκοπό τα δεδομένα που θα προκύψουν να ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό μιας επανδρωμένης αποστολής στο μέλλον.

Ανάμεσα στα επιστημονικά όργανα περιλαμβάνεται επίσης ένας ανιχνευτής υδρογόνου που θα μπορεί να αναδιφά έως και ένα μέτρο κάτω από το έδαφος για να βρει νερό υπό μορφή πάγου ή εγκιβωτισμένο σε ορυκτά.

Οι υπεύθυνοι επιστήμονες της αποστολής επέλεξαν ως τόπο προσεδάφισης τον κρατήρα Gale, ανάμεσα σε άλλους 30, επειδή πιστεύουν ότι εκεί μπορεί να υπάρχουν αποθέσεις υδάτινων ιζημάτων.

Κοντά στον κρατήρα υπάρχει ένα βουνό που πιστεύεται ότι διαθέτει ορυκτά που σχηματίζονται με τη βοήθεια νερού.

Η παραμονή του «Curiosity» στον Κόκκινο Πλανήτη αποσκοπεί στο να διαπιστώσει αν ποτέ, στα τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξής του, αναπτύχθηκε εκεί ζωή και να προετοιμάσει το έδαφος για την έλευση του ανθρώπου.  

Πηγή: NASA – Καθημερινή